در جهان گفتگو

یکی از مهم‌ترین خصایص حقیقت نظری آن است که در دل گفتگو خود را ظاهر می‌سازد، یعنی هنگامی که همسخنان حسن نیت یکدیگر را بپذیرند و هیچ یک به دنبال غلبه بر دیگری نباشد، هر یک از طرفین در بستر گفتگو با دور شدن از افق اولیه خویش به معارف جدیدی دست می‌یابند. از این رو جهان معرفت جهان دوستی و گفتگو است، جهانی که اهالی آن از طریق تعامل دوستانه با یکدیگر کرانه‌های معرفت را گسترش می‌دهند. مصداق بارز این ادعا نیز محاورات افلاطون است.

نقل است که مرحوم شهید مطهری در ابتدای انقلاب اسلامی با هدف دفاع از حقایق اسلامی در پی آن بود بستری در دانشگاه پدید آورد که صاحبان آرای معارض در محیط‌های علمی حضور یافته و به طرح نظرات خود بپردازند و در کنار آنها اسلام‌شناسان برجسته از حقانیت دین مبین اسلام دفاع کنند؛ در آن صورت هم دانشجویان به حقانیت اسلام پی خواهند برد و هم آنکه سستی باورهای سایر مکاتب آشکار خواهد شد.

یکی از مهم‌ترین اتفاقات ماه‌های گذشته، متهم شدن علوم انسانی غربی به عامل اصلی و پنهان آشوب‌های اخیر بود؛ البته می‌توان اصل این ادعا را مورد برررسی قرار داد، ولی این نوشتار بر آن نیست که به بررسی صحت این اتهام و اثبات جرم بپردازد. مشکل اصلی آن است که چنین اتهامی به فرض صحت باید در فضای گفتگو مورد بررسی قرار گیرد، و راه گریز از آفات علوم انسانی غربی نه حذف آن از تارک دانشگاه که ابطال آن از طریق گفتگو و بحث منطقی است. همان چیزی که استاد شهید سی سال پیش به دنبال آن بود.