۱۳۸۹ تیر ۳, پنجشنبه

در جهان گفتگو

یکی از مهم‌ترین خصایص حقیقت نظری آن است که در دل گفتگو خود را ظاهر می‌سازد، یعنی هنگامی که همسخنان حسن نیت یکدیگر را بپذیرند و هیچ یک به دنبال غلبه بر دیگری نباشد، هر یک از طرفین در بستر گفتگو با دور شدن از افق اولیه خویش به معارف جدیدی دست می‌یابند. از این رو جهان معرفت جهان دوستی و گفتگو است، جهانی که اهالی آن از طریق تعامل دوستانه با یکدیگر کرانه‌های معرفت را گسترش می‌دهند. مصداق بارز این ادعا نیز محاورات افلاطون است.
نقل است که مرحوم شهید مطهری در ابتدای انقلاب اسلامی با هدف دفاع از حقایق اسلامی در پی آن بود بستری در دانشگاه پدید آورد که صاحبان آرای معارض در محیط‌های علمی حضور یافته و به طرح نظرات خود بپردازند و در کنار آنها اسلام‌شناسان برجسته از حقانیت دین مبین اسلام دفاع کنند؛ در آن صورت هم دانشجویان به حقانیت اسلام پی خواهند برد و هم آنکه سستی باورهای سایر مکاتب آشکار خواهد شد.
یکی از مهم‌ترین اتفاقات ماه‌های گذشته، متهم شدن علوم انسانی غربی به عامل اصلی و پنهان آشوب‌های اخیر بود؛ البته می‌توان اصل این ادعا را مورد برررسی قرار داد، ولی این نوشتار بر آن نیست که به بررسی صحت این اتهام و اثبات جرم بپردازد. مشکل اصلی آن است که چنین اتهامی به فرض صحت باید در فضای گفتگو مورد بررسی قرار گیرد، و راه گریز از آفات علوم انسانی غربی نه حذف آن از تارک دانشگاه که ابطال آن از طریق گفتگو و بحث منطقی است. همان چیزی که استاد شهید سی سال پیش به دنبال آن بود.

۱۳۸۹ خرداد ۲۷, پنجشنبه

خودت را بشناس

من: می‌خوام یک نصیحتی بهت بکنم.
او: چی؟
من: خودت را بشناس!
او: ‫‫‫یعنی چی؟
من: یعنی بدان که چی میدانی و چه نمیدانی!
او: یعنی چی که چه می‌دانی و چه نمی‌دانی؟
من: یعنی اینکه به دانسته‌ها و ندانستههای خود وقوف داشته باش!
او: خوب این یعنی چی ؟ وقوف داشته باش.
من: یعنی به جهل و علم خودت آگاه باش!

۱۳۸۹ خرداد ۱۹, چهارشنبه

پدیدار و ذات


وَ بَعضُهُم و مِنهُمُ الغَزّالی یَزعمونَ أنَّهُ قَد یُعرَفُ مِن غَیرِ النَظَرِ إلی العالَم، فَهُو غَلَط. (فصوص‌الحکم، فص شیثی)
اللّهُمَّ إنّى اَسئَلُكَ مِن كَلِماتِكَ بِأَتَمِّها وَ كُلُّ كَلِماتِكَ تآمّه. اللّهُمَّ إنّى اَسئَلُكَ بِكَلِماتِكَ كُلُّها. (دعای سحر)
اگر اسمای الهی نباشد آیا راهی به سوی ذات خواهد بود؟
اگر پدیداری نباشد کجا می‌توان راهی به ذات یافت.
و چنین است داستان پدیدارشناسی: سفری از پدیدار به سوی ذات.

۱۳۸۹ خرداد ۱۲, چهارشنبه

صبح روز تلخ

از خواب بیدار می‌شوم. مادر دارد اشک چشم‌هایش را پاک می‌کند، می‌پرسم: چی شده؟ با بعض می‌گوید: امام فوت کرده. و امروز پس از بیست و یک سال هنوز داغ او در دلم زنده است؛ سنگینی این بار تا آخر عمر بر دوش خواهم کشید.
پانوشت 1: می‌خواهم به روح پرفتوح منجی انسانیت در عصر جهالت ثانی بشر ادای احترام کنم؛ ولی افسوس که حال نوشتن ندارم: کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد. از این رو به نوشتن این چند جمله بسنده می‌کنم و از خدای متعال می‌خواهم که فرصتی فراهم کند تا بتوانم روزی امام را آنگونه که شناختم بر قلم آورم.
پانوشت 2: میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و روز مادر را تبریک می‌گویم.
پانوشت 3: بخشی از مقاله شهید آوینی در سوگ امام با عنوان داغ بی‌تسلی
داغ های همه تاریخ را ما به یکباره دیدیم،چرا که ما امت آخرالزمانیم، و خمینی، این ماه بنی هاشم، میراث دار همه صاحبان عهد بود در شب یلدای تاریخ. در عصر ادبار عقل و فلک زدگی بشر،در زمانه غربت حق، در عصری که دیگر هیچ پیا مبری مبعوث نمی شد و هیچ منذری نمی آمد خمینی میراث دار همه انبیا و اسباط ایشان بود و داغ او بر دل ما ، داغ همه اعصار ، داغی بی تسلی.
ما را این گمان نبود که بعد از او بمانیم، اما او رفت و زمین ماند و ما نیز بر زمین، در این پهنه بی منتهایی که عقل راه به جایی نمی برد. دریاها و زمین و آسمان و ماه و خورشید بر جای ما ندند تا مقصود خمینی«ره» محقق شود، آن سان که بعد از رحلت آخرین فرستاده خدا نیز دور فلک بر جای ماند تا حقیقت وجود او را در جهان تحقق بخشد. آخر انسان هایی چون او که یک فرد نیستند ،یک امت اند و یک تاریخ.
داغ های همه تاریخ را ما به یکباره دیده ایم. یک بار دیگر این رسول اکرم است که در دنیا رفته است، یک بار دیگر این علی است که به شهادت رسیده است، یک بار دیگر این فاطمه است وحسن است وحسین است که ما را داغدار کرده اند، یک بار دیگر این مهدی است که در حجاب غیبت رفته است.
امام «ره» به ما آموخت که «انتظار در مبارزه است» و این بزرگترین پیام او بود. امام «ره» ما را آموخت که « عرفان را با مبارزه جمع کنیم»و خود بهترین شاهد بود  که بر این مدعا که  عرفان عین مبارزه است، و از این پس دیگر چه داعیه ای می ما ند برای انان که عرفان را به مثابه امری کاملآ شخصی بهانه واماندگی خویش می گر فتند؟
امام رفت و زمین ماند و ما نیز بر زمین ماندیم.با داغ جراحتی سخت بر دل و باری سنگین بر دوش . امام رفت تا بار تکلیف ما برگرده عقل واختیارمان بار شود و همان سان که سنت لا یتغیر خلقت بوده است، چرخه بلیات ما را نیز به میدان کشد و آزموده شویم و این آیت ربانی درست درآید که " لنبلونکم حتی نعلم الجاهد منکم و الصابرین".